Sivrisinekler Ortadan Kaldırılırsa Neler Olur?

Orkide dahil bir sürü bitkinin polenlerini taşıyan sivrisinek, birçok hayvan türünün de besin kaynağı. 

Sivrisinek. Küçük, narin, kolayca ezilir. Buna rağmen büyük bir yıkıma yol açabiliyor.

Hızla yayılan Zika virüsü salgınından sonra, dünyanın en korkunç hastalıklarının çoğunun taşıyıcısı olan sivrisineklere karşı savaş açılması gerektiği konuşulur oldu.

Peki, tüm sivrisinekler puf diye birdenbire ortadan silinirse çevreye etkisi ne olur? En kısa yanıt: Hiç kimse bilmiyor.

Ancak 3 bin 500’ü aşkın sivrisinek türünün her birinin doğada kendine özgü bir rolü olduğuna şüphe yok.

Örneğin erkek sivrisineklerin nektar yemesi, bazı sivrisinek türlerini tahılların ve orkide dahil çiçeklerin başlıca polen yayıcısı durumuna getiriyor.

Aynı şekilde, farklı yaşlarda dişi ve erkek sivrisinekler balık, kaplumbağa, yusufçuk, göçmen kuşlar ve yarasalar gibi bir sürü hayvana gıda kaynağı oluşturuyor.

Peki ya Yarasalar? 

Yarasalar sivrisineklerin can düşmanı olarak görülüyor. Öyleyse sivrisineklerin yok edilmesi yarasaları tüm diğer hayvanlardan daha mı fazla etkiler?

Santa Cruz’daki Kaliforniya Üniversitesi yarasa biyoloğu Winifred Frick öyle olmadığını söylüyor.

Yarasaların çoğu aslında genel yırtıcılar, yani sivrisinek, böcek ya da başka ne yakalarlarsa onu yiyorlar.

“Özellikle sivrisinekle beslenen bir yarasa türü yok,” diyor Frick.

Hatta bazı sivrisinek türleri daha çok gündüz saatlerinde aktif oluyor ve bu da yarasalar tarafından yenilmelerini büyük oranda zorlaştırıyor. İlginçtir ki, en son Zika virüsü vakalarına neden olan Aedes aegypti ve Aedes albopictus, gündüz sokan sivrisinek türleri arasında yer alıyor.

Frick, sivrisinekleri yok etmek için DDT gibi tarım ilaçları kullanma yoluna gidilmesinin, yarasalar açısından yeterli yiyecek bulamamaktan daha ölümcül olabileceğini söylüyor. “Yaygın böcek ilacı kullanımının, diğer yaban hayatı gibi yarasalar üzerinde de çok ağır etkileri olabilir,” diye konuşuyor.

Gizemli Sivrisinek

ABD Balık ve Yaban Hayatı Hizmeti kamu işleri uzmanı Ann Froschauer, “Sivrisinekleri tamamen ortadan kaldırmak tahmin edemeyeceğimiz sonuçlara yol açabilir,” diyor.

En önemli sorun, sivrisineklerin gıda zincirinde nasıl bir yere sahip olduğunu bilmememiz.

Aslan ve leopar gibi büyük memeli hayvanların gıda ağını açıklayan oldukça fazla araştırma var. Bunun da nedeni belli. Çoğunlukla geçici su birikintilerinde üreyen küçük sivrisineklere kıyasla gözlemlenmeleri çok daha kolay.

Santa Cruz, Kaliforniya Üniversitesi hastalık çevre uzmanı Marm Kilpatrick, ekosistemlerden herhangi bir hayvanı çıkardığınızda bir şeylerin değişeceğinin açık olduğunu söylüyor. Peki bu etki normal bir insanın fark edeceği bir şey mi olur?

“Bunun yanıtını bilmediğimizi söyleyebilirim ama benim inancım olmayacağı yolunda,” diyor Kilpatrick.

“Dünyayı Yöneten Küçük Şeyler” 

Bulaşıcı hastalıklar söz konusu olduğunda ise, sivrisineklerin yok edilmesinin küresel sağlık açısından önemli sonuçları var.

Sivrisinek sıtmanın birincil taşıyıcısı. Sivrisinek ortadan kalkarsa sıtma da ortadan kalkar. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 2015 yılında 438 bin kişi sıtmadan öldü.

Şimdiki Zika virüsü salgınına yol açan sivrisinek türleri, aynı zamanda deng virüsünün (yılda 22 bin ölüm) ve sarı hummanın da (yılda 30 bin ölüm) birincil taşıyıcısı.

Ayrıca sivrisineklerin yol açtığı hastalıklardan etkilenenler sadece insanlar değil.

1800’lerden önce Hawaii adalarında sivrisinek yaşamadığından, buradaki yaban hayatının sivrisineklerin taşıdığı hastalıklara doğal direnci yoktu. Sivrisinekler gemilere atlayıp geldiğinde, yerli Hawaii kuş türlerinin çoğu çiçek hastalığı nedeniyle yok olmuştu.

Sivrisinekleri tamamen ortadan kaldırmanın mümkün olup olmadığı –büyük ihtimalle olanaksız– dahi henüz bilinmiyor. Biyolog E.O. Wilson’un bir zamanlar “dünyayı yöneten küçük şeyler” olarak tanımladığı hayvanlar konusunda anlamadığımız o kadar çok şey var ki.