Dizinizdeki menisküsü (kıkırdağı) yırtmayı mı başardınız? İşte kıkırdak yırtıklarının nedeni ve yapılması gerekenler;
Üçüncü setin en sonlarındasınız ve rakibiniz topun peşinden saha boyunca koşmanıza neden oluyor. Bir noktada mükemmel bir atış yapıyor ancak yakalamak için dönüp sprint attığınızda sağ bacağınıza yükleniyorsunuz ve bacağınızı döndürüyorsunuz. Tam da bu esnada dizinizin iç kısmında acı verici bir yırtılma hissederek yere yığılıyorsunuz. Dizinizdeki menisküsü (kıkırdağı) yırtmış oldunuz.
En sık görülen diz sakatlığı kıkırdak hasarıdır, ancak dizdeki dört bağ dokuyu (arka çapraz bağ, iç yan bağ, ön çapraz bağ ve dış yan bağ) etkileyen, yaygın birkaç akut sakatlık ve kemik çürümesini içeren yaralanmalar da vardır. İki tür diz kıkırdağı vardır: Biri, uyluk kemiği (büyük üst bacak kemiği) ile kaval ve incik kemikleri (iki alt bacak kemiği) arasındaki darbeyi emen hilal şeklindeki disk menisküstür. Sakatlanmalar esnasında yaralanan kıkırdak bu türdendir. Diğeri ise yüzeyi kaplayan (ya da eklemi) kıkırdaktır. Kemiklerin buluştuğu noktalarda uçlarını kaplayarak birbirileri üzerinde kaymalarını sağlar. Bu kıkırdak, akut sakatlanmalardan daha çok artrit, yıpranma ve aşınmalarla ilişkilendirilir.
Kıkırdak yaralanmaları, aynı anda yapılan bükme ve kıvırma hareketleri (squash’ta olduğu gibi), dize alınan darbe (ragbi veya MMA gibi temas içeren sporlardaki gibi), kötü sonlanan bir zıplama veya uzun süreli yıpranma ve aşınmadan (yaşlılarda daha yaygın görülen dejeneratif yırtılmalar) kaynaklanabilir.
NE YAPMALI: Acıyı anında hissedeceksiniz, şişme ile karşılaşabilirsiniz ve dizinizin hareket açıklığı etkilenebilir. Ayrıca dizinizi düzgün bir şekilde uzatamadığınız (bazen bir klik sesiyle) bir eklem kilitlenmesi yaşayabilirsiniz. Ciddi bir yırtılma söz konusuysa, ağırlık verdiğiniz eklemi bükmeye çalıştığınızda dizinizin tutmadığını hissedebilirsiniz. DBBY metodunu uygulayın ve doktorunuzdan, hatta daha iyisi ortopedi cerrahından bir randevu alın. Testler
kıkırdağın yırtılıp yırtılmadığını gösterecektir, ancak çoğu durumda, dizinizi kırmanızın ve squat yapmanızın acı vermesi menisküsünüzü yırttığınızın bir göstergesidir. Başka bir uyarı daha mı istiyorsunuz? Geceleri yatağınızda dönerken acı hissediyorsanız buna “Cooper’s sign” denir ve yırtıkların yüzde 90’ında bu belirti görülmektedir.
NASIL ÖNLENİR: Daha fazla bacak çalışmaya başlayın. European Journal of Sport Science tarafından yapılan kesin sonuçlu araştırma, pliometrik, güç, denge, spora göre teknik ve çeviklik egzersizlerinin bileşiminden oluşan kapsamlı bir kas ve sinir sistemi antrenmanının, alt ekstremite sakatlığı riskini düşürdüğünü gösterdi. Box jump veya benzeri bir hareket yapıyorsanız düzgün bir iniş tekniği kullanmalı (her zaman ayaklarınızın ön kısmına yumuşak bir iniş gerçekleştirin) ve iniş yaparken dizlerinizi ve kalçanızı bükmelisiniz. Bizim en sevdiğimiz hareket ise pliometrik jump squatlar. Vücudunuzu güçlendiriyor ve darbelere dayanması için eğitiyor: 1. Ayaklarınız omuz genişliğinde açık olacak şekilde ayakta durun. 2. Squat yapın ve kalçanızı, üst bacağınız yere paralel olana dek indirin, kollarınız aşağıda ve geride dursun. 3. Yukarı doğru zıplayın ve tavana doğru uzanın. 4. Yumuşak bir iniş yapın. On tekrar tamamlayın ve bu sayıyı 20’ye çıkarmaya çalışın.