Bir araştırmaya göre fareler uyurken, yiyecek bulmalarına yardımcı olacak yön bulma rotalarının haritasını çıkarıyor.
Bilim insanları uyuklayan kedilerin, farelerin, hatta mürekkepbalıklarının uyurken neler yaşadıklarına yakından bakıyor.
Bir araştırmaya göre fareler uyurken, yiyecek bulmalarına yardımcı olacak yön bulma rotalarının haritasını çıkarıyor. Birkaç gün önce rüyamda dev bir mürekkepbalığı gördüm. Binlerce ufak balıktan oluşan devasa bir gözü vardı. Balıklardan biri yüzerek uzaklaşırsa mürekkepbalığının görüşünde kör nokta meydana geliyordu. Ta ki yeni bir balık gelip boşluğu doldurana kadar.
Ne anlama geliyor olabilirdi bu rüya? Takım oyunun önemi hakkında mı? Veya canlıların nasıl birbiriyle bağlı olduğu hakkındaydı belki de. Yoksa hayvanlar hakkında hep tuhaf şeyler yazan birinin sıradan rüyalarından biri miydi?
Ben rüyamda hayvanları görüyorum. Peki hayvanlar rüyalarında ne görüyor? Veya rüya görüyorlar mı?
Uykudayken…
Hayvanların rüya görüp görmediğini kesin olarak bilmiyoruz. Fakat University College London’da bir deneysel psikolog olan Hugo Spiers “Çok büyük olasılıkla rüya görüyorlar,” diyor e-posta ile bize ulaştırdığı cevabında.
Bir araştırma ekibi, bir kambur balinayı yüzeye yakın bir bölgede dikey bir biçimde uyurken yakalıyor. [Video: Panga MX]
Haziran ayında eLife dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre Spiers ve arkadaşları, laboratuvar farelerine uyumadan önce yiyecek gösterdiklerinde, beyinlerindeki bazı hücrelerin uyku esnasında o yiyeceğe nasıl ulaşacaklarını haritaladığını keşfetmiş.
Yani rüyalarında o ödüle nasıl ulaşacaklarını gördüklerini söyleyebiliriz.
İnsanlar rüyalarını uykularının hızlı göz hareketi evresinde, yani REM uykusu sırasında görüyor. Memelilerin çoğunda REM uykusu gözlemleniyor.
Boston Üniversitesi’nin Evrimsel Nörodavranış Laboratuvarı direktörü Patrick McNamara “İnsanların rüya dediği olguların benzerinin hayvanlarda da görüldüğünü düşünmek mantıklı bir davranış olacaktır,” diyor.
McNamara 1954 yılında Fransız nörobilimci Michel Jouvet ve ekibinin kedi beyinlerine müdahale ederek REM uykusu sırasında hareket etmeyi engelleyen mekanizmayı devre dışı bıraktığını söylüyor.
Uyuyan kediler görünmeyen nesneleri izlercesine kafalarını kaldırmaya, sırtlarını bükmeye başlamış ve avlanma benzeri hareketlerde bulunmuş.
Kediler büyük olasılıkla uyurken birtakım görüntüler görüyorlar. Fakat bunlar bizim bildiğimiz anlamda rüya olmayabilir.
“Bu davranışlara dayanarak kedilerin REM uykusu sırasında bir şeyler gördüğünü söylemek mümkün” diyor McNamara. Ama bunların bizim gördüğümüz anlamda rüya olup olmadığını kesin olarak söylemenin mümkün olmayacağını da ekliyor. (Kötü bir rüya gören yavrusuna sarılan anne kediyi görmüş müydünüz?)
2001’de Neuron dergisinde yayımlanan başka bir ufuk açıcı araştırmadaysa bilim insanları, sıçanların bir labirentte hareket ederken oluşan beyin hareketleriyle rüya görürken oluşan beyin hareketlerini kıyaslamış.
Araştırmayı gerçekleştiren MIT’teki bilim insanları Michael Wilson ve Kenway Louie beyin izlerinin çok benzediğini görmüş. Hatta o kadar benziyorlarmış ki sıçanların rüyalarında labirentin hangi bölümünü gördüklerini tahmin etmek mümkünmüş.
Söz konusu araştırma labirent gibi fiziksel mekanların REM uykusu sırasında uzun süreli hafızaya kaydedildiği fikrini de destekliyor.
Rüyanda Beni Gör
Mürekkepbalığı rüyam aklıma takıldı. Mürekkepbalığı ve ahtapot gibi kafadanbacaklılar da rüya görür mü?
“Bu gayet mümkün. Her şey sizin ‘rüya görmek’ derken neyi kast ettiğinize göre değişiyor” diyor Spiers.
Örneğin 2012 yılında PLoS ONE dergisinde çıkan bir araştırmaya göre mürekkepbalıkları uyku benzeri bir durum yaşıyor. Bu esnada renk değişikliği, seğirme ve REM uykusundakilere benzeyen hızlı göz hareketleri gözlemlemek mümkün.
Kim bilir, belki de şu mürekkepbalığı okyanusların bir yerinde rüyasında beni görüyordur.
Bonus – Rüya gören köpek:
Kaynak: http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/hayvanlar-ruya-gorur-mu/2579