Kalabalık korkusu, kapalı alan korkusu, yılan korkusu… Her fobi hayatımızı az veya çok sınırlar. Nedir aslında bu fobilerin kökeni?
“Yarı komaya girmiş halde titriyor, soğuk terler döküyordum ve nefessiz kalmıştım” diye anlatıyor Gözde yaşadıklarını. “Hayatımda ilk kez bir uçakta panik atak geçirdim. Daha önce şimşeklerin çaktığı, çok kötü hava koşullarında bile uçağa binmiştim. Bir keresinde şiddetli bir türbülans bile yaşamaıştım. O günse hiçbir sebep olmadan bende ipler kopmuştu. Bunu 15 sene önce yaşadım. O zamandan beri de uçağa binmiyorum.”
Neredeyse kimse havadayken kendini tamamen güvende hissetmez ama gerçek bir uçak fobiniz varsa, tercih edeceğiniz diğer ulaşım araçlarına göre gideceğiniz yerleri seçer ve kendinizi sınırlarsınız. Korku hissinin çok yoğun olması ve bu yoğunluğa sebep olan durumları hayatınızdan çıkarma ihtiyacı, sıradan bir korkuyla fobinin arasındaki farkı gösterir.
Bazı fobiler çocuğun gelişimiyle ortaya çıkar. 7-12 aylık çocukta görülen “yabancı yüz” korkusu; 2-4 yaş arasında çıkan hayvan veya karanlık korkusu; 5-8 yaş arasındaki canavar, yara, gök gürültüsü korkusu; 9-12 yaş aralığında görülebilen savaş, şiddet, ölüm korkusu örnek olarak verilebilir. Son araştırmalara göre bu korkular, milyonlarca yıl önce yaşamış ve doğadaki vahşi hayvanlarla karşılaşan atalarımızdan bize miras kaldı. Yaşadıkları korku hissi atalarımızın doğadan uzak durarak hayatta kalmasını sağladı.
Fobiler bireylerin yaşam kalitesini düşürebilir. Fobileri tanımak ve üstesinden gelebilmek için yapılması gerekenleri Uzman Klinik Psikolog Mia Medina’ya sorduk.
Yazının devamı için Psychologies.com.tr