ÇOCUKLARINIZLA KALİTELİ ZAMAN GEÇİRİN

Çocuklarımızın yanındaki varlığımız yeterli mi? Bu soru ailelerde genellikle suçluluk duygusu uyandırıyor. Peki, zamanımız olmadığında, onların temel ihtiyaçlarını nasıl karşılayabiliriz?

Çeviri: Nihan KARAHAN

“Nicelik değil, nitelik önemlidir.” İşte hiçbir ebeveynin kaçamadığı kremalı pasta tadında klişe sözlerden biri. Bu sıradan ifade etrafta o kadar çok sarf ediliyor ki ebeveynlerin suçluluk duygusunu hafifletmek için söylenmiş politik olarak doğru bir dize olup olmadığı sorusu akla geliyor. Psikanalist ve Pedopsikiyatr Myriam Szejer ile Psikanalist ve Klinik Psikolog Laurence Croix, bu sorudan yola çıkarak çocuklarla geçirdiğimiz zaman hakkında bizleri aydınlatıyor.

ÇOCUKLARIMIZA NEDEN ZAMAN AYIRMALIYIZ?

“Çocukların kendilerini iyi hissetmesi için ebeveynleri ile sürekli temasta oldukları bir ilişkiye ihtiyaçları vardır” diyerek söze başlıyor Myriam Szejer. Çocukla paylaşılacak zaman, onun kendini duygusal olarak güvende hissetmesi için gereklidir. Benliklerini sağlam bir şekilde oluşturabilmek için bebeklerin sıcaklığımızı hissetmeye ve kucaklanmaya nasıl ihtiyaçları varsa, daha büyük çocuklar da bakılma, görülme, dinlenme ve takdir edilmeye ihtiyaç duyarlar. Çocuklarımıza ayırdığımız zaman, onların özgüvenlerine katkıda bulunur ve büyümelerini sağlar. Yanlarında olmamızın verdiği güvenle çevrelerini keşfe çıkarlar, araştırırlar ve deneyimlerler. Bizden bağımsız olmayı bu şekilde öğrenirler. Onlara verdiğimiz ilgi, gelecekteki bağımsızlıklarının şartıdır. Tabii ki bu ne onların emrine amade olmayı ne de her dediklerini yerine getirmeyi içeriyor. Ebeveyn olarak rolümüz daha çok, sınırların var olduğunu, hayal kırıklığını kabullenmeyi, sabretmeyi ve azimle devam edebilmeyi öğretmeyi içeriyor. Çocuklarımıza bu şekilde eşlik edebilmek içinse zamana ihtiyacımız var.

EBEVEYNİNİ ÖZLEYEN ÇOCUK NASIL HİSSEDER?

Pedopsikiyatr Szejer, çocuklarda özlem hissini şu şekilde açıklıyor: “Çocuklar özlem duygusunu terk edilme hissiyle karıştırabilirler. Hatta anne ve babası onlara yeterli zaman ayırmıyorsa, suçu kendilerinde bulabilirler.” “Yeterince uslu değil miyim?”, “İlgiye değer bir özelliğim yok mu?” gibi çocukta oluşabilecek bu tür inanışlar, onların kendilerini değersiz görmelerine ve çocuk depresyonuna zemin hazırlayabiliyor.

Acı çekmeye başladıkları bir eşik var mı? Myriam Szejer’e göre, çocukları günde bir saat görmek yeterli değil. Yine de nicelik bir referans noktası olarak alınmamalı. Eğer çocuk bu konuda güçlük çekiyorsa, ilgi ihtiyacını hoş olmayan davranışlarla ifade eder. Ebeveynin peşinden ayrılmayan, agresif ve zahmetli bir çocuk haline gelir. Bu tutumları yersiz bir “merkezde olma arzusu” veya “kapris” olarak yorumlamak hatadır. Çoğu zaman çocuklar yerlerinden ve değerlerinden emin olmak isterler. Bu noktada söz konusu olan onlara iki kat fazla zaman ayırmak değil, yanlarında daha “mevcut” olmaya çaba sağlamak.

Çocuğun “yanında” bulunmak ne anlama gelir? Yanında olmayı, mevcut bulunmayı, “Çocuklar ile kaliteli bir iletişim kurmak” olarak açıklıyor Laurence Croix. Ebeveynden biri seyahatteyse veya bir süreliğine başka bir yerde yaşaması gibi bir durum söz konusuysa, yani çocuğun yanında gerçekten olmadığı zamanlarda, uzaklaşmanın sebepleri ve dönüş tarihi hakkında çocuk bilgilendirilebilir. Böylece bu ayrılık çocuk tarafından kötü bir şekilde yaşanmaz. Myriam Szejer, Pediatrist ve Psikanalist Françoise Dolto’nun çocukların hatta yeni doğmuş bebeklerin bile onlara adapte edilmiş doğru bir açıklama duymaya ihtiyaçları olduğunu ortaya çıkardığını paylaşıyor. Mevcut bulunmanın tersi ise, Laurence Croix tarafından, “Bazı ebeveynlerin fiziksel olarak yanlarında bulunmaları, ancak psikolojik olarak aslında orada olmamaları” olarak tanımlanıyor. Yorgun, üzgün veya günün sorunları konusunda endişeli olduğumuzda, çocuklarımızın ihtiyaç duydukları dinlemeyi ve ilgiyi onlara vermeyi başaramayabiliriz. Bu, sürekli olmadığı sürece o kadar önemli bir durum değil. Böyle bir konumda, ruh halimizdeki huzursuzluğu baskılamaya çalışıp “yarım” bir şekilde çocuğa eşlik etmek yerine, ona bizden böyle bir durumda ne bekleyebileceğini açıklamak daha uygun olur. “Sana şu an iyi kulak veremiyorum ama müsait olduğum ilk anda seni dinleyeceğim” gibi cümleler kurabilirsiniz. Böylece ona, kendisini iyi hissetmesine dair olan hassasiyetimizi ve ilgimizi ifade etmiş oluruz. Çocuğun bekleme ve sabretme gücünü alacağı kaynak da budur.