Çocuklarda dikkat eksikliği ve aşırı hareketin nedeni nedir?
Dikkat eksikliği
hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çocukluk döneminde yaygın olarak görülen bir sorundur. Tüm okul çağı çocuklarında görülebilen bir bozukluk olduğundan DEHB’li çocuklar orta ya da üst seviyede bir zekâya sahip olsalar bile, eğitimlerine yeterince odaklanamadıkları için, okul hayatlarında başarısızlık yaşayacaklardır. Dikkat eksikliği olan bir çocuk aynı zamanda üstün yetenekli ise DEHB tanısının konulması da oldukça güçtür. DEHB’nin temel belirti kümeleri şu şekilde sıralanabilir:
Dikkat Eksikliği:
· Dikkatin kolayca dağılması
· Başlanan işin yarım bırakılması
· Etkinlikler için gereken eşyaları kaybetme
· Organizasyon sorunu
· Günlük işlerin unutulması
· Başkalarını dinleme ve talimatları izlemede güçlük çekme
· Detayları gözden kaçırma
· Düzensiz görünme
Meditasyon yapmanın etkileri
Aşırı Hareketlilik ve Dürtüsellik:
· Oturduğu yerde kıpırdanma, ellerin ayakların oynatılması
· Sakin bir biçimde oyun oynayamama ya da başka bir işle uğraşma
· Çok konuşma
· Gereksiz yere sağ sola koşturma, eşyalara tırmanma
· Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verme
· Başkalarının sözünü kesme ya da oyunlarında araya girme
· Belirli bir süre bir yerde oturamama, sürekli hareket etme
· Sırasını beklemekte güçlük çekme
Yukarıda sıralanan belirtiler birçok ortamda ve pek çok kez kendini göstermiş olmalıdır.
Çocuklarda dikkat eksikliği sorununu çözebilmek için ebeveynlerin çocuklara destek olması büyük önem taşır. DEHB olan çocuğa sahip ebeveynler durumu kabul etmeli, diğer ebeveynlere oranla bazı zorluklar yaşayacaklarını bilmelidirler. Sorunu bilip kabul etmek sorun çözmenin temel basamağıdır. Anne-babanın kendi arasındaki ve anne-baba ile çocuk arasındaki ilişki sağlıklıysa problemlerin hayata etkisini kontrol etmek mümkündür. Aynı zamanda ev ortamı huzurluysa, anne-baba beklentilerini netleştirebilmiş ve kendi sorumluluklarını üstlenmeye hazır iseler çocuğun gelişiminin aksaması önlenebilir.
Anksiyeteyle baş etme rehberi
DEHB olan çocuklar genellikle davranışlarını kontrol edemezler. Ebeveynler ise dikkatle çocuklarının davranışlarını izlemeli ve bu davranışlara uygun bir şekilde yanıt vermeyi öğrenmelidir.
Tekrar üzerinden geçecek olursak; Dikkat Eksikliği Bozukluğu, Başlıca Hiperaktif-Dürtü Tipi (DEHB) olan bireyler genellikle hiperaktivite ve dürtüsellik altı veya daha fazla semptom ve altıdan daha az dikkatsizlik semptomu sergilerler. Hiperaktivitede, kıpır kıpır olma, huzursuzluk, aşırı konuşma, yerli yersiz koşu ve tırmanma, çoğu zaman ‘hareket halindeyken’ bekleyememe, başkalarını kesip dürtüsel davranma gözlemlenir. Birçok kişi, dikkat eksikliği bozukluğunun üç tipinden herhangi birine dâhil olabilecek semptomları gösterir. Bir Dikkat Eksikliği Bozukluğu, örneğin DEB veya DEHB olan bireyler genellikle öğrenme, konsantrasyon, okul veya iş başarısı, davranış kontrolü, sosyal ilişkiler ve benlik saygısı ile ciddi zorluklar yaşarlar. Ayrıca, Dikkat Eksikliği Bozuklukları, Öğrenme Bozuklukları, Karşıtlık ve Davranış Bozuklukları, Tourette, Anksiyete ve Depresyon gibi diğer bozukluklarla sıklıkla bağlantılıdır. Nöroterapi, dikkat eksikliği bozukluklarının üç tipinin yanı sıra ilişkili bazı bozuklukları olan bireyleri tedavi etmek için kullanılabilir.
Ben veya çocuğum DEB / DEHB ise nasıl bilebilirim?
Bir kişi önceki bölümde belirtilen belirtilerin çoğuna sahipse o kişinin DEB veya DEHB’si olabilir. DEB veya DEHB tanısının uygun olup olmadığını belirlemek için, birey, profesyoneller tarafından kapsamlı bir değerlendirmeye tabi tutularak teşhis edilmelidir. Aile doktorunuz, bir çocuk doktoru, psikiyatrist veya psikolog, böyle bir teşhisin uygun olup olmadığını belirlemek için uygun değerlendirmeyi yapabilir veya size tanı koyabilecek birine yönlendirir.
