ÇOCUĞUN OKUL FOBİSİNİN SEBEBİ ANNE OLABİLİR

Okulların açılmasına kısa bir süre kala, aileler için çocuklarının okula uyum süreçlerinde yaşadıkları sıkıntılar yeniden gündemde. Kimi çocuk okul korkusu yaşıyor, kimi için de bur korku, bir fobiye dönüşüyor. Birbirinden tamamen farklı olan bu iki sorunun belirtileri ve bu davranışı ortaya çıkaran etkenler de çocuklara göre değişkenlik gösterebiliyor. Ailelerin, yaşanabilecek sorunlar için gerekli önlemleri alabilmeleri için bu ayrımı iyi değerlendirmesi gerekiyor. Memorial Dicle Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psk. Özlem Soysal, okula yeni başlayacak çocuklarda gelişebilen okul fobisi ve okul korkusu ayrımı hakkında bilgi verdi.

Okul korkusu okul fobisine dönüşebilir

Okul fobisi, çocuğun okula gitme konusunda isteksiz olması veya okula gitmeyi tamamen reddetmesi durumudur. Okul fobisi denildiğinde anlaşılması gereken şiddetli bir kaygı ile çocuğun okula gitmek istememe söz konusudur. Okul korkusu normal bir tepki olarak kabul edilebilir ve çocuğun yaşadığı duygu, fobi olarak değerlendirilemez. Ancak korku durumu bir haftadan uzun sürer, çocuğun okuldan soğumasını giderek artırır, okula gitmesi yönünde evde verilen tüm desteğe rağmen sonuç alınamaz ise okul fobisinden söz edilebilir.

Fobi olabilecek belirtiler…

Okul fobisinin tipik özellikleri arasında; sıkıntı, ağlama, sinirlilik, uykusuzluk, saldırganlık, baş ağrısı, mide bulantısı, iştahsızlık sayılabilir. Tepkiler okul saatleri yaklaştığında daha da artar. Bu şikayetler en sık okulların açıldığı zamanlarda yaşanır.

Neden aşırı koruyucu anne mi?

Okul fobisini yaratan önemli bir neden olarak, annenin aşırı koruyucu tutumu gösterilebilir. Çocuğu evde koruyan, kollayan, besleyen, denetleyen ebeveyn birliği içinde en önemli yere sahip kişi annedir. Annenin, çocuğun her isteğini yerine getirmesi, onun yapabileceği şeyleri kendisinin yapması, ev alanın dışında da aynı tutumla çocuğu dış çevre gerçekliğinden yalıtıp sokakta gördüğü her şeyi (yabancı insan, kedi, köpek, canlı, cansız, vs) tehlike kaynağı olarak değerlendirerek bunu çocuğa aşılaması, çocukta bu tür bir fobi oluşumunu tetikleyebilir. Okul fobisi olan çocuklar, yaşamlarının daha önceki yıllarında anneleri tarafından aşırı özen içinde büyütülür. Bu tür anneler sürekli olarak çocuklarını memnun eder, onların sevgisini kazanma çabası içinde olur, tüm isteklerini karşılar ve onları sürekli olarak hayal kırıklığına uğramaktan korur. Bazı anneler ise çocukları gözlerinin önünde olmadığında kendilerini çok yalnız hisseder ve psikolojik, fizyolojik olarak çocuklarıyla yakın olma gereksinimi duyar. Çocukları anaokuluna göndermekten kaçındıkları gibi arkadaşlarının evine bile oyun oynamak için göndermek istemez.

Ev dışına çıkarılma duygusu da fobi oluşturabilir

Okul fobisi olan çocuklar yuva dışına atılma ile ürkütülmüş olabilir. Okula gitmek çocukta, evden atılma ya da eve döndüğünde anneyi evde bulamama gibi düşüncelere yol açabilir. Bu korku; çocuğun şahit olduğu anne-baba kavgaları, ona kesinlikle söylenmemesi gereken “senin yüzünden annen-baban hasta oldu”, “seni sokağa atacağım”, “seni başkalarına vereceğim” şeklindeki davranış ve sözler sonucu da oluşabilir. Kardeş kıskançlığına bir tepki sonucu da okul fobisi gelişebilir. Kardeşi yüzünden evden okula gönderildiğini, kendisi yokken kardeşine sevdiği yiyecekler ve oyuncakların alınıp, onun kendisinden çok daha fazla sevildiği düşüncesi, çocuğun okula bakış açısını olumsuz etkileyebilir.