Canın aniden bir şeyler yemek istiyorsa veya bazı yiyecekleri düşünmeden duramıyorsan, iştahının altında farklı sebepler olabilir…
Yazı: Diyetisyen Dilara Koçak
Yoğun bir günün ardından bazen canımız aslında çok uzun zamandır yemediğimiz bir şeyi ister. Ya da heyecanlı, mutlu olduğumuz günlerde yemek yemek aklımızın ucundan bile geçmez. Bazen mutsuz olduğumuzda asla yemem dediğimiz şeyleri bile yeriz… İştah bazen açılır, bazen kapanır. Kimi zaman onu çok güzel yönetirken, kimi zaman tanıyamaz hâle gelebilirsin.
İştah, açlık durumundan çok daha farklıdır aslında. Açlık mide tarafından kontrol edilirken, iştahı beyin yönetir diyebiliriz. Açlık, hayatta kalma mekanizmasıdır ama iştah vücudunun seninle iletişim kurmasıdır. Ve bazen de seni bazı yiyeceklere yönelterek dikkatini çekmeye çalışır. Gel konuya biraz daha yakından bakalım. Ne yemek istediğinde neye ihtiyacın olabileceğini konuşalım.
ÇİKOLATA & MAGNEZYUM
Canının çikolata istemesi için elbette tek sebep magnezyum eksikliğin olmayabilir. Ama günün herhangi bir saatinde kafanda çikolatalar dans ediyorsa, bunun bir sebebinin de magnezyum eksikliği olduğunu düşünebiliriz. Magnezyumun tek kaynağı çikolata değil, ama en cazip kaynaklarından biri. Tam tahıllar, baklagiller, kabuklu yemişler, tohumlar, meyveler, yeşillikler ve kakao, magnezyum içeren diğer besinler arasında yer alıyor. Bunları içeren dengeli bir diyet, magnezyum eksikliğini önleyebilir.
KIRMIZI ET & DEMİR
Normalde sebze yemeğiyle veya salatayla geçiştirdiğin öğle yemeğinde canın köfte mi istedi? Veya hamburgercinin önünden geçerken bir anda kendini masada mı buldun? Sürekli olarak kırmızı et yemek istiyorsan, bu demir eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Eğer demir eksikliği anemin varsa, demir içeren besinlerle birlikte C vitamini desteği almayı unutma. C vitamini, demirin emilimine yardımcı olur.
TUZLU ATIŞTIRMALIKLAR & KLORÜR
Gün içinde canın tuzlu atıştırmalıklar istiyorsa, yemeklerin tadına bile bakmadan tuz atmaya kalkıyorsan, sebebi bazı mineral kayıpları olabilir. Fazla spor yapmak, aşırı terlemek ve ishal gibi bazı durumlar, vücuttan atılan terle birlikte mineral kayıplarına da sebep olur. Bu durumda sıvı kaybını engellemek, maden suyu ve su tüketimini desteklemek, yeşil yapraklı sebzelerin tüketimini arttırmak önemlidir. Fazla tuzun zararlarını anlatmaya bile gerek olmadığını düşünüyorum. Bunun yanı sıra aşırı tuz yeme isteğin varsa bu durum hormonal problemlerden kaynaklanıyor olabilir. Bir hekime danışmanı tavsiye ederim.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ & KALSİYUM
Süt ve süt ürünleri, beslenmenin olmazsa olmazı. Ama gün içinde süt ve yoğurda, hatta peynire olan düşkünlüğün fazlasıyla artıyorsa, bu durum kalsiyum eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Kalsiyumun da tek kaynağı süt ürünleri değil elbette. Yeşil yapraklı sebzeler, lahana, tahin gibi besinler de kalsiyum içerir. Peynire olan düşkünlüğünün bir sebebi de esansiyel yağ asidi eksikliğin olabilir. Özellikle Omega-3 yağ asitlerinden zengin bir beslenme bu konuda yardımcı olur. Haftada en az iki kez balık tüketebilir ve beslenmene ceviz, semizotu, keten ve chia tohumu gibi bitkisel kaynakları ekleyebilirsin.
TATLI & MİNERAL EKSİKLİĞİ
Gün içinde farklı zamanlarda canın tatlı istiyorsa, bu durumun birkaç sebebi olabilir. Eğer karbonhidrata olan bu düşkünlüğünü sağlıklı karbonhidratlarla yenebiliyorsan -yani tatlı yerine taze meyve, tam tahıllar ve kuru baklagilleri tüketebiliyorsan- karbonhidrat açlığın bazı mineral eksikliklerinden de kaynaklanıyor olabilir. Ama tatlı isteğine hâkim olamıyorsan, hipoglisemi veya insülin metabolizmasıyla ilgili bir sorun yaşıyor olabilirsin.
KAHVE & SÜLFÜR
Sabahları güne bir fincan kahve olmadan başlayamıyorsan veya gün içinde kahve içmeden işlerine devam edemeyeceğini düşünüyorsan, kahve aşkını sülfür eksikliğine bağlayabilirsin. Lahana, kuşkonmaz, sarımsak, soğan gibi sülfürlü sebzeleri tüketerek, bu eksikliği gidermeye çalışabilirsin.