Boğaz’dan en çok içecek şişesi çıkıyor; ancak boyları 10 santimetre civarında olan ilaç, parfüm, makine yağı ve zehir şişeleri de Boğaz’dan çıkanlar arasında.
İstanbul Boğazı’nın dibinden çıkan cam şişeler, megakentin tarihini alışılmadık bir biçimde görmeyi –ve hayal etmeyi– mümkün kılıyor.
Yirminci yüzyılın başlarında ufak bir deprem, bir yalının cumbasında unutulmuş bir ilaç şişesini Boğaz’a düşürüyor. Karaköy’de eğlenen denizciler, bitirdikleri biraların şişelerini Boğaz’a fırlatıyor. 1920’lerde Rusya’yı terk etmek zorunda kalan ve gemilerle İstanbul’a gelen Çarlık yanlısı on binlerce Rus’tan biri, mürekkep hokkasını Karadeniz’e düşürüyor. İstanbul işgal altındayken İtilaf subaylarının siparişlerini taşıyan bir tekne batıyor ve süslü soda şişeleri denizin dibini boyluyor. Rüzgâr ve dalgalar, 1950’lerde ufak bir sandalla Boğaz’a açılan iki kişinin rakı şişesini usulca denize yuvarlıyor.
Bu hikâyelerin hiçbiri gerçek değil; veya hepsi gerçek. İstanbul Boğazı’nda sık sık dalan Hakan Kabasakal’ın Boğaz’ın dibinden çıkardığı cam şişeler, işlek kara ve deniz ticaret yollarının üzerinde bulunan kentin, ekonomik olduğu kadar siyasi ve toplumsal açıdan da zengin tarihini alışılmadık bir biçimde görmeyi –ve hayal etmeyi– mümkün kılıyor.
Dinçer Dinç
İlaç şişesi.
Dinçer Dinç
İlaç şişesi.
Dinçer Dinç
Rakı şişesi.
Dinçer Dinç
Bira şişesi.
Dinçer Dinç
Bira şişesi.
Dinçer Dinç
Hardal kavanozları.
Dinçer Dinç
Mürekkep hokkaları.
Dinçer Dinç
Makine yağı şişeleri.
Dünyanın dört bir yanından yola çıkıp İstanbul Boğazı’nın dibini boylayan şişelerin geçmişi 19. yüzyıla dek uzanıyor. Türkiye’nin ilk markaları da –kimileri günümüzde varlığını sürdürmüyor– Boğaz’ın serin sularında saklanıyor. Seri üretimin olmadığı yıllarda aynı marka şişeler bile kendi aralarında farklılık gösteriyor. “Cam işçisinin acelesi olduğunu veya sıkıldığını, işini bir an önce bitirip gitmek istediğini bile anlayabiliyorsunuz,” diyor Kabasakal.
Kaynak: http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/bogazin-batik-markalari-/3876