1800’lerin sonunda paleontologların hayalindeki haliyle Brontosaurus: Suda yaşıyor ve Camarasaurus gibi bir kafatası var. Daha sonraki araştırmalar, sauropodların aslında at kafasına benzer ince bir kafatasına sahip olduğunu ortaya çıkardı.
Plüton’un gezegen pozisyonunu kaybetmesi gibi Brontosaurus da bir tür olmaktan çıkmıştı. Oysa şimdi bilim insanları bunun bir hata olabileceğini söylüyor.
Brontosaurus hayranı olarak büyüyen ve sonra da hayvanın aslında gerçek bir dinozor olmadığını öğrenenlere müjde. Yumuşak başlı dev ikinci bir şans yakaladı.
Uzun yıllardır hatalı bir şekilde Apatosaurus olduğu sanılan sauropodun, aslında kendi başına bir tür dinozor olduğu, bilim insanları tarafından geçtiğimiz hafta PeerJ’de açıklandı.
Apatosaurus ve Brontosaurus aynı cinsin akraba türleri değil de farklı cinsler olacak kadar birbirinden farklıydı.
Tespitin kaynağı, bu iki dinozorun bağlı olduğu diplodosid familyasının evrimi konusunda yapılan bir araştırma. Bu dev otoburlar, 160 milyon ila 145 milyon yıl önceki Geç Jura devrinde Kuzey Amerika ve Avrupa ile Afrika’nın bazı bölgelerinde yaşamışlardı.
“Çok yaygın bir familya olduğu için kendi içlerindeki ilişkiler konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak istedik,” diyor Portekiz’deki Universidade Nova de Lisboa’da paleontolog olan ortak yazar Octávio Mateus.
Diplodosid aile ağacını elden geçiren yeni araştırmadan sonra, Brontosaurus (eski) yeni bir cins olarak tekrar familyaya dâhil oldu.
Varlığı İnkâr Edilen Dinozor
Brontosaurus‘un renkli bir geçmişi var. 1880’lerde O.C. Marsh tarafından adlandırılmıştı. Ancak 1903 yılında, Marsh’ın kendisinden birkaç sene önce bulduğu Apatosaurus cinsinin bir üyesi olarak tanımlanmıştı.
Sınıflandırma sisteminde ilk takılan isim dikkate alındığından, Brontosaurus excelsus adı yerine Apatosaurus excelsus kabul edilmişti.
Buna rağmen, Yunancada “gürleyen kertenkele” anlamına gelen ilk isminin kullanımı yıllarca devam etti. 1970’lerde araştırmacıların Brontosaurus ve Apatosauruskafataslarının birbirine çok benzediğini ortaya koymasıyla tartışma sona erdi.
Böylece “gürleyen kertenkele” bilimsel geçersizlik alemine gömüldü ve hiç var olmamış bir dinozor haline geldi.
Yeni Bir Takım
Mateus, dinozorları fosil kayıtlarından sınıflandırmanın zor olduğunu söylüyor. Bir kere, “kemikler hayvanların birbirleriyle çiftleşerek üreyip üremediğini gösteremiyor.” Ki bu, aynı türden olduklarını ortaya koyan önemli bir belirti. Ancak son yıllarda birkaç diplodosid örneğinin bulunması yeni bir yaklaşım olanağı verdi; örnek tabanlı analiz. Ellerinde yeterli örnek bulunan bilim insanları, hayvanların akrabalığını göstermek için kemikleri inceleyip birbirleriyle karşılaştırıyor.
Araştırmacılar 81 diplodosid örneğini inceleyerek her bir 477 iskelet özelliğinin varlığını ve yokluğunu belirlediler. Yakın akraba türler bu özelliklerin birçoğunu paylaşırken, Brontosaurus ve Apatosaurus gibi farklı cinslere ait türlerin daha az ortak yönleri olduğu ortaya çıktı.
İskeletler bireyler arasında da farklılık gösteriyor. Bu nedenle araştırmacılar, dinozorların farklı türler olup olmadığını belirlemek için minimum belirgin farklılıkları –ve hayvanların yaşadıkları yerleri– de dikkate aldılar. Bulgular, diplodosid familyasının iki cinsi daha içine alacak şekilde –Brontosaurus ve Galeamopus– genişletilmesi gerektiğini ortaya koydu. Diğer taraftan Dinheirosaurus ve Supersaurus’un aslında tek bir cins olduğu anlaşıldı.
Taştaki Gizem
Bu fosiller 100 milyon yıldır doğa koşullarının etkisinde kalmıştı. Ama Birleşik Krallık’taki Bristol Üniversitesi paleontologlarından Mike Taylor, Brontosaurus’un geri dönüşünden oldukça emin olduklarını söylüyor. Kemiklerin doğal etkiler tarafından tahrip edilmesinin sıra dışı bir durum olmadığını söyleyen Taylor, biçimsel bozulmanın “sürecin parçası” olduğunu belirtiyor.
“Bu araştırmanın en çok öne çıkan yönü olağanüstü detay düzeyi,” diye ekliyor Taylor. “Yapılan çalışmanın üzerine inşa edilerek geliştirilmesi çok kolay olacak.” Mateus, bu yöntemin diğer dinozor familyalarında da uygulanmasının fosil kayıtlarında bazen muntazam görülemeyen evrimi anlamakta bilim insanlarına yardımcı olacağını söylüyor.
Daha nice dinozor familyasının gizemi gün ışığına çıkmayı bekliyor belki de…
Kaynak: http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/brontosaurus-bir-varmis-bir-yokmus/2451