Siz de cep telefonunuzdan bir metre uzakta kalınca kaygılanmaya başlayanlardan mısınız? İstiyorsunuz ama akıllı telefonunuzu bir türlü elinizden bırakamıyor musunuz? Onunla daha sağlıklı bir ilişki kurmanızı sağlayacak olan önerilerimize kulak verin.
Akıllı telefonunuza bağımlı olduğunuzu düşünüyor musunuz? Ondan ayrıldığınızda endişeleniyor musunuz? Uyandıktan kaç dakika sonra telefonunuza bakıyorsunuz? Hangisini kaybetseniz daha çok üzülürdünüz: Cüzdanınız, ev anahtarınız, telefonunuz? Durumla yüzleşme zamanı geldi; bağımlılık gerçek ve geniş bir kitleye yayılmış durumda. Hatta bunun bir ismi var: Nomofobi yani cep telefonundan ayrılma korkusu. New York Times’ta bilim ve sağlık yazarı olarak çalışan ve eski bir “dijital bağımlı” olan Catherine Price, dört aylık bir bırakma programı geliştirdi. Akıllı telefonunuzla sağlıklı bir ilişki kurmanız için bir ay boyunca sırasıyla yapılması gereken 10 uygulamayı sizlere sunuyoruz.
1 GERÇEKLE YÜZLEŞİN
İlk etap, telefonunuzla geçirdiğiniz süreyi yaptığınız kullanımla karşılaştırın.
* Günde kaç kez telefona baktığınızı düşünüyorsunuz?
* Gün içinde telefonda ne kadar zaman geçirdiğinizi tahmin ediyorsunuz?
Sonrasında, akıllı telefonda harcanan zamanı ölçen bir uygulama indirin. Catherine Price, telefon kilidini kaç kere açtığınızı kaydeden ve kullanım süresini özetleyen Moment uygulamasını öneriyor. Aynı zamanda iPhone’a yeni güncellemeyle birlikte Ekran Süresi özelliği geldi. Telefon kullanım alışkanlıklarınızla ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilir ve hatta telefonda geçirdiğiniz zamanı ve kullandığınız uygulamaları kısıtlayabilirsiniz.
2 TELEFONUNUZLA İLİŞKİNİZİ DEĞERLENDİRİN
Aşağıdaki soruları cevaplamak için bir not defteri alın.
* Telefonda ne hoşunuza gidiyor?
* Neleri sevmiyorsunuz?
* Telefonda çok zaman harcadığınızda, kendinizde ne gibi değişikler fark ediyorsunuz (pozitif veya negatif)?
Şimdi kendinizi detoks sonrasında hayal edin:
* Telefonla ideal ilişkiniz nasıl olurdu?
* Sahip olacağınız fazla zamanla ne yapmak isterdiniz?
* “Gelecekteki” size, amacınızı anlatan birkaç satır yazın ve bunu başardığınız için kendinizi kutlayın.
3 RUH HALİNİZE DİKKAT EDİN
24 saat boyunca, düzenli olarak telefonunuzu yanınıza aldığınız anları fark etmeye çalışın. Ayrıca, sabah ilk kontrol ettiğiniz ve akşam son kez baktığınız zamanı not edin. Kullanırken duruşunuzdaki değişikliğe ve kullanmadan önceki duygu durumunuza da dikkat edin. Son olarak, gelen SMS, bildirimler ve e-postaların ne sıklıkla dikkatinizi çektiğini not alın.
4 NOKTA KOYUN VE EYLEME GEÇİN
Telefonda harcadığınız zamanı hesaplayan uygulama bağımlılığa dair gözünüzü açtı. Şimdi, telefonu elinize almak üzere olduğunuz her sefer kendinize şu üç soruyu sorun:
* Ne için? (E-posta, SMS, tweet gönderisi ya da Instagram paylaşımı)
* Neden şimdi? (Somut veya duygusal sebep)
* Neden başka bir şey değil? (Başka ne yapabilirsiniz?)
5 SOSYAL MEDYA UYGULAMALARINI SİLİN
Sizi en çok yakalayan sosyal medyayı düşünün ve ana ekranınızdan kaldırın. Bunun geri dönüşü olmayan bir karar olmadığını, başka yerlerden bakabileceğinizi unutmayın. Bu size dayatılan bir yasak değil, şartlanmayı ortadan kaldırmak için bir tedbir. Ayrıca, “Sosyal medya uygulamalarını yüklememeliyim” demekten çok, “Telefonumda sosyal medya uygulaması tutmuyorum” demeyi tercih edin.
6 BİLDİRİMLERE “HAYIR” DEYİN
Özellikle zaman alıcı bildirimler, dikkatimizi çekmenin kazançlı ve etkili bir yolu. Zamanınızı çalmalarına izin vermeyin, bildirimleri kapatın; çağrı, anlık mesajlaşma ve ajanda uyarılarını hariç tutabilirsiniz. Satır arasını doğru okudunuz: Posta kutunuzun bildirimlerini de devre dışı bırakmanız gerekiyor.
7 TELEFONU ODANIN DIŞINA SÜRGÜNE GÖNDERİN
Cezbediciliğini sınırlamak için telefonu yeniden düzenlediğinize göre, odanızdan başlayarak çevreniz için de aynısını yapın. Akşamları telefon dahil tüm internete bağlı cihazları yatak odasının dışına çıkarma alışkanlığı edinin. Bu, uykuya dalmadan ve uyanır uyanmaz otomatik olarak bakmamanız için önemli. Aile üyelerinizi büyük “detoks operasyonuna” dahil edin. Artık hiç kimse telefonuyla uyumayacak. Kurala uymayanlar kumbaraya para koymak zorundalar.
8 YAVAŞÇA “OFF” ALANLARINIZI GENİŞLETİN
Yatak odasından sonra, mutfağa ve salona geçin. Kitap okurken ya da film izlerken de telefon yok. Ardından “phubbing”e yani birinin yanındaki yerine telefonuyla ilgilenmesine karşı savaş açın. Yemekler sırasında telefonu masaya koymaktan, hatta daha da kötüsü bakmaktan oluşan bu alışkanlıktan kurtulun.
9 DURUN, NEFES ALIN VE YAŞAYIN
Bu egzersiz Catherine Price’a, Pensilvanya Üniversitesi’nde bilinçli farkındalık programı yöneticisi Michael Baime tarafından tavsiye edildi. Telefonunuzu kullanmadan önce kendinizi duraklatmak için uygulayabilirsiniz.
* Yapmakta olduğunuz şeyi bırakın ve durun.
* Yavaş ve derince nefes alın.
* Şimdi ve burada kalın, anın tam olarak farkına varın.
10 24 SAAT ÇEVRİMDIŞI OLUN
24 saat boyunca ne telefon ne de internete bağlanan herhangi bir cihazla temas halinde olun. Tercihen bunu bir hafta sonu uygulamayı deneyin, daha kolay olacaktır. Çevrenizi müsait ve ulaşılabilir olmayacağınız konusunda önceden bilgilendirin. E-posta ve SMS’lere otomatik yanıtlar programlayabilirsiniz. Telefonda veya internette geçirdiğiniz sürenin yerine koymak için eğlenceli aktiviteler veya buluşmalar programlayın.
Hafta sonu detoksunuzu özetlemeyi, en zorlu ve en keyifli anları not etmeyi unutmayın.