İngiltere, Norfolk’ta bir peçeli baykuş.
Araştırmalar normalde tek eşli olan peçeli baykuşların boşanabildiğini ortaya çıkardı. Peki ama neden?
Aşk vefasızdır, peçeli baykuşlar için bile. 28 Nisan’da Journal of Evolutionary Biology’de yayımlanan yeni bir araştırma, normalde tek eşli olan bu kuşların bazen eşlerini terk ederek yeni partnerler bulduklarını, hatta zamanlarının dörtte birini bunu yaparak geçirdiklerini ortaya koyuyor. ABD’de insanlar arasındaki boşanma oranları ise yüzde 40 civarında.
Bu “boşanmalar” her ne kadar niceliği niteliğe tercih etme anlamına gelebilse de her iki cinsiyet de bu ayrılıktan fayda sağlıyor.
Peçeli baykuşlar genellikle üreme konusu çok verimli gitmediğinde boşanma eğiliminde: Az sayıda yumurta olduğunda ya da hayatta kalan yavruların sayısı az olduğunda örneğin. Çift, fazla sayıda yavruya sahipse büyük oranda birbirine sadık kalıyor. Bu yavrulama üzerine kurulu ilişki zamanla daha da iyi oluyor çünkü çiftler uzun vadede ailenin büyüklüğünü en üst düzeye çıkarmak için daha sık çiftleşiyor.
Ayrılık Vakti Gelip Çatınca…
İsviçre, Lozan Üniversitesi’nden Amélie N. Dreiss ve Alexandre Roulin, 24 yıl boyunca İsviçre’nin batısında serbest yaşayan peçeli baykuş topluluğunu inceleyerek çiftlerin nasıl birleştiğini ve kaç yavruya sahip olduklarını gözlemledi.
Üretken ebeveynler olan peçeli baykuşlar yılda genellikle iki kez kuluçkaya yatıyor. Her seferinde yumurta sayısı 11’i bulabiliyor (ortalama altı). Ancak bir yılda çok yavru olmamışsa, çiftlerden herhangi biri yeni bir partner arayışına girebiliyor.
İncelenen 634 baykuş çiftten yüzde 23,5’i boşandı: 166 çift birlikte yaşamaya devam ederken 51’i ayrıldı. Boşanmadan sonra ev genelde erkek kuşlarda kaldı; yani aşklarına ev sahipliği yapan asıl yuvada kalan taraf erkekler oldu. Boşanan gruptakilerin çoğu ayrılmadan önce ilişkiye sadece bir yıl süre tanımıştı (Kuşların yalnızca küçük bir bölümü birden fazla yıl birlikte yaşamıştı. Çiftlerden biriyse birlikte yaşadıkları süreyi epeyce uzatmış, ayrılıktan önce altı yıl birlikte yaşamışlardı.)
Peçeli baykuş çiftleri boşandığında “ev” genelde erkekte kalıyor. [Fotoğraf: Chloe7992/Shutterstock]
Kim Kimi Terk Ediyor?
Bu türde “aldatma” çok nadir görülüyor. Dolayısıyla partner değiştirmenin tek yolu boşanmak.
Bilim insanları peçeli baykuşların gececi olmalarından ötürü, olan bitenlerin çoğunun karanlıkta gerçekleştiğini, bu nedenle de dişinin mi yoksa erkeğin mi ayrılma eylemine giriştiğini kesin olarak bilmenin zor olduğunu söylüyor.
Dişiler boşanmanın ardından yuvayı terk etme eğiliminde olsa da bazıları tercihleri sonucu değil kovularak gitmek durumunda kalıyor. Ancak genç erkeklerin yaşı daha büyük olanlara oranla daha fazla boşandıkları biliniyor.
Roulin bunun genç erkeklerin bağlılığa hazır olmadıklarından değil, “en iyi partneri bulmanın zaman almasından” ötürü gerçekleştiğini söylüyor. En uygun cinsel ilişki partnerini bulduğundan emin olmak için “bir erkeğin gençken boşanmaktan başka seçeneği yok.”
Önemli Olan İç Güzellik
Partner seçme konusundaysa erkek peçeli baykuşlar, tüylerinin ucunda daha fazla sayıda ve daha büyük siyah benekler olan dişileri tercih ediyor. Ancak bu dişilerin neden tercih edildiği konusunda kesin bir bilgi yok.
Ama boşanmanın ardından erkekler genellikle daha genç, “düşük kaliteli” (daha az siyah renk barındıran) bir kuşla çift oluyor. Bu da boşanma nedenlerinin “daha üstün” bir partner bulmak olmadığını gösteriyor.
“Bu durumda erkekler için boşanmanın bedeli daha az seksi bir dişiyle çiftleşme oluyor,” diyor Roulin.
Dolayısıyla bu tür için uyum, kuşların güzelliğinden daha önemli. Ne de olsa erkeklerin yeni bir kuşla cinsel açıdan daha iyi bir uyum yakalaması daha fazla yavrulama anlamına geliyor. Aynısı erkeklerin aksine ikinci bir partner ararken standartlarını düşürmeyen dişiler için de geçerli: Genellikle yeni partnerleriyle eskilerine kıyasla daha fazla yavru yapıyorlar.
Sadakat Büyük Ailelerin Temeli
Peçeli baykuşların çeşitli nedenlerden ötürü boşanıyor olsa da araştırmayı kaleme alanlar ebeveynleri uzun süreli ilişkileriyle sadık partnerler olan ailelerde yavruların hayatta kalma oranının en yüksek olduğunu vurguluyor.
Yani birkaç deneme ve birkaç kırık kalbe mal olsa da asıl amaç gerçekten en uyumlu eşi bulmak ve sürekliliği sağlamak için bebek yapmak. Çok yakından tanıdığımız diğer bir türün asıl amacının aksine…
Kaynak: http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/peceli-baykuslar-neden-bosaniyor-/2461