Küçük Ada, Büyük Balıkçılar

Ufak bir ada devleti olan Palau, balık avlamak için sularına giren büyük ülkelerin kaçak avlarına son vermekte kararlı.

Büyük Okyanus’taki ada ülkelerinden biri olan Palau’da yetkililer, yasadışı balıkçığa karşı aldıkları sert önlemler kapsamında geçtiğimiz hafta Palau kıyılarına fazla yaklaşan Vietnam balıkçı teknelerini ateşe verdi.

Palau’nun kolluk kuvvetleri ahşap tekneleri son birkaç haftada ele geçirmişti. Gemilerin kaptanları Palau’da göz altına alındı; toplam 77 kişilik mürettebat ise kalan iki balıkçı teknesiyle, yanlarına yeterli miktarda yiyecek ve Vietnam’a gidebilecek kadar yakıtla evlerine geri gönderildi.

Palau Devlet Başkanı Tommy E. Remengesau, Jr., National Geographic’e yaptığı açıklamada “Deniz ortamımıza tecavüz eden kaçak avcılara çok net bir mesaj gönderdiğimizi umuyoruz,” dedi. “Sürdürülebilir olmayan eylemleri bundan böyle hoş görmeyeceğiz. Palau, bu insanların geriye eli boş döneceğinin sözünü veriyor.”

Kıyı açıklarında görülen balıkçılar denizhıyarı olarak bilinen boru şeklindeki omurgasızları kovalara doldururken yakalandı. Devlet başkanlığından yapılan açıklamaya göre Palaulu yetkililer güvertede ağırlığı sekiz tondan fazla denizhıyarı ve resif balığı buldu.

Vietnamlı balıkçılar, Palau açıklarında yasadışı avlandıkları iddiasıyla tutuklandı. [Fotoğraf: Richard Brooks, The Pew Charitable Trusts]

Balıkçıların ülkenin sularında faaliyet gösterme izni yok. Tekneleri de, 2014 yılından beri Asya’da karaborsada satılmak üzere 25 ton balıkla yola çıkmışken Palau’da yakalanan diğer 15 Vietnam teknesinin arasına katıldı.

Remengesau “Sularımızda yasadışı balıkçılıktan kaynaklanan ve giderek büyüyen korkunç bir tehditle karşı karşıyayız,” diyor. Tekneleri yakarak “ülkelerinin can damarı olan balıkçılık kaynaklarını çalanlara” engel olmayı umuyor. Bu insanlar kimi zaman insan ve uyuşturucu kaçakçılığı da yapıyor.

Remengesau’nun bu kaçak avcılar nedeniyle uğradığı hüsran giderek artıyor. Suça karışanlar sınır dışı edilse de ya daha sonra tekrar geliyorlar ya da yerlerine başka birileri geçiyor.

Balıkçılıkla ilgili yaptırımları güçlendirmek ise küçük bir ülke için oldukça zor. Zira ordusu olmayan Palau’nun hukuki yaptırım uygulayan sadece bir gemisi var. Tekneler, kalıntılarının resiflere zarar vermesini önlemek için sahilden 40 kilometre uzaklıkta yakılıyor.

Yıllardır yasadışı balıkçılıkla çok az ilerleme kaydedildiğini gören Palau, daha radikal önlemler almaya başladı. [Fotoğraf: Richard Brooks, The Pew Charitable Trusts]

Suları Korumak

Remengesau, 2014 yılında uzun vadeli bir çözüm arayışıyla Palau’nun karasularında çok büyük bir deniz koruma alanı oluşturma niyetinde olduğunu açıkladı. Yaklaşık 600 bin kilometrekarelik bu alan neredeyse Fransa kadar büyük.

Remengesau’nun planı doğrultusunda Palau Ulusal Deniz Koruma Alanı, ülkeye ait denizlerin yüzde 80’ini ticari balıkçılık ve madencilikten petrol sondajına kadar tüm endüstriyel etkinliklere kapanacak. Kalan kaynağın yüzde 20’si de Palau halkının balık avlaması için ayrılacak, tabii tutulan balıkların adada tüketilmesi şartıyla. Teklif ülkenin milletvekilleri tarafından tartışılıyor.

Plan, yerel “balıkçılık yasakları” geleneği üzerine kurulu. Buna göre Palaulu yetkililer kayıp balıkların geri kazanılmasına izin verecek şekilde resiflerde balık avlamanın geçici olarak yasaklanmasını emretti.

Palau’da bulunan National Geographic Kâşifi Eric Sala, ülkenin denizlerindeki zengin biyoçeşitliliği belgelemek amacıyla Kasım 2014’te Pristine Seas projesini başlattı. “Çok özel bir yer,” diyor Sala. “Şimdiye kadar gördüğüm en güzel ve en el değmemiş yerlerden biri.”