Güney Afrika’da bir zürafa burnundan çıkan sümüğü yalıyor.
Mendilleri yok belki ama bazı hayvanların –ki bunların arasında primatlar ve köpekler de var– burunlarını temizlemek için kendi araçları var.
Gorilin burun delikleri neden çok büyüktür? Peki parmaklarının boyutunu gördünüz mü? Bu ikisi arasındaki bağlantıyı kurabilirseniz, hayvanların tıkalı burunlarını açmak için kendi mücadelelerini verdiğini anlayabilirsiniz. Evet, belki mendilleri yok ama bazı hayvanlar hapşırmayı beklemek yerine bilinçli olarak burunlarını temizliyor.
Topluluk İçinde Sümkürmek
Florida’daki Jacksonville Hayvanat Bahçesi’nden memeli hayvanlar gözetmeni Tracy Fenn, “Maymunların sürekli sümkürdüklerini görüyoruz. Bazen bir burun deliğinden, bazen de eşzamanlı olarak ikisinden de,” diyor e-postasında.
“Gorillerin tercihi genellikle parmaklarını kullanmak ve sonucu tatmaktan yana,” diyor esprili bir şekilde Fenn.
Kibar bonobolarınsa bebeklerinin daha iyi nefes alması için özel bir yöntemleri var.
“Ağızlarını yavrularının tıkalı burunlarına dayayan ve emen anne bonobolar gördüm,” diyor Fenn.
Anne işte…
Bırak Aksın
Toynaklı hayvanların çoğunun burun delikleri ileri ya da yukarı doğru. Bu şekilde genizlerini temizlemek için dışarı doğru sümkürebiliyorlar. “Geride temizlenecek bir şey kalırsa, zürafa gibi hayvanlar da uzun dillerini kullanabiliyor,” diyor Fenn.
Hemen yargılamayın: Köpeğiniz de aynısını yapıyor olabilir.
Penn Vet’s Ryan Hastanesi’nden dahiliye uzmanı veteriner Mark Rondeau, kronik burun akıntısı olan köpeklerin, planlı bir sümkürme eylemi yerine “damlat ve yala” yaklaşımını benimseme eğiliminde olduğunu söylüyor.
Kongo’da burnunu karıştıran bir goril. [Fotoğraf: Sergey Uryadnikov, Alamy]
Nefes Delikleri Sümkürmek İçin Değil
“Balina ya da yunusun nefes delikleri sümkürme yeri olarak görünebilir ama aslında öyle değil,” diyor North Florida Üniversitesi’nden biyolog Quincy A. Gibson da e-postasında.
Bu hayvanları nefes deliklerinden solurken gördüğümüz fışkırma hava, su ve mukustan oluşuyor. Yunuslar bazı durumlarda kasıtlı olarak nefeslerini güçlü biçimde dışarı veriyor ama bu sümkürmekten ziyade bir öksürük anlamına geliyor.
Gibson, araştırmacıların buna “hava saçma” adını verdiğini söylüyor ve bu davranış genellikle bir saldırganlık işareti olarak yorumlanıyor.
“Foklar ve denizaslanları kesinlikle hapşırıyor, sümkürüyor ve sık sık da balgam tükürüyor,” diyor e-posta üzerinden görüştüğümüz North Florida Üniversitesi’nden biyolog Julie P. Avery. Akciğer sıvısından oluşan balgamların “epey bir uzağa” gidebildiğini de ekliyor Avery.
Brezilya’daki Serra da Capivara Ulusal Parkı’ndaki araştırmacılar ilk kez yetişkin ve dişi bir sakallı kapuçin maymununun burnunu ve dişlerini karıştırmak için ince dallar kullandığını gözlemledi. Burnunda yaptığı incelemeler genellikle maymunun hapşırmasına neden oldu. [Video: M. Haslam ve T. Falótico]
Burnunu Karıştıran Kız
Burnunuz tıkandığında burun spreyi kullanıyorsunuz, ama bu sizi burnunu açmak için alet kullanan tek hayvan yapmıyor.
Bilim insanları Tanzanya’daki iki şempanzenin bunun için çubuk gibi malzemeler kullandıklarını gözlemledi. Bir erkek şempanze de hapşırmayı tetikleyerek burnunu temizlemek için bu yöntemi kullanıyordu.
Brezilya’daki Serra da Capivara Ulusal Parkı’nda çekilen bir videoda, yabanıl bir dişi sakallı kapuçin maymun olan Acácia’nın ot sapları ve ince dalları burnuna soktuğu, çıkardıktan sonra incelediği ve sonra da yaladığı görülüyor. Acácia bu dalları kürdan olarak da kullanıyor.
Primates dergisinde bir süre önce yayımlanan bir araştırmaya göre dişi kapuçin maymununun ince dalları araç olarak kullandığı ilk kez görülürken; erkekler genellikle bu araçları yiyecek aramak ya da diğer hayvanları tehdit etmek için kullanıyor.
Bundan ötürü Acácia’yı haftanın en havalı hayvanı seçiyoruz.
Kaynak: http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/hayvanlar-burnunu-karistirir-mi/2567