Kedi yetiştiriciliği yapan Lynn Figueroa’nın evinde, başka hayvanlarla birlikte vaşak yavruları da satılmadan önce insanlara alıştırılıyor. Bu yavru altı haftalık.
Şirin bir hayvan ya da bebek görünce mıncıklamak, dişlerinizi sıkarak sarılmak mı istiyorsunuz? Yalnız değilsiniz.
İlk önce bir sorununuz olduğunu kabul etmeniz gerekiyor. Ama tatlı bir sorun…
“Şirin bir şeyi neden sıkıştırma ve mıncıklama ihtiyacı duyuyoruz?” diye soruyor National Geographic’ten Emily Tye. “Evrimsel açıdan bakıldığında tehlikeli duruyor.”
Emily haklı olabilir –ama kesinlikle bu durumdaki tek kişi değil.
Yale Üniversitesi psikologlarından Oriana Aragon ve ekibi, Psychological Science’da 2015 başında yayımlanan bir araştırmada güzel bebek fotoğraflarına fazlasıyla pozitif reaksiyon gösteren kişilerin, bebeklerin yanaklarını çimdiklemeyi istemek gibi “güçlü hırpalayıcı ifadeler de sergilediklerini” ortaya koyuyor.
Çimdikleme demişken, araştırmanın daha sonraki döneminde yapılan bir deney, sevimli hayvan yavrusu fotoğrafına bakan katılımcıların yaşlı hayvan görüntülerine bakanlara kıyasla daha fazla baloncuklu naylon patlattığını da gösteriyor.
Yani fotoğraflara bakarken kendilerine bir şey sıkma olanağı verilirse bunu kullanıyorlar. Ama Aragon bu davranışın, canlılara gerçek bir zarar verme niyeti taşımadığının altını çiziyor.
Washington’da bir yavru köpek umut dolu gözlerle bakıyor. Araştırmalar, insanların yavru hayvan sevme nedeninin büyük göz gibi bebeklere benzer özelliklerinden kaynaklandığını ortaya koyuyor. [Fotoğraf: Karine Aigner, National Geographic Creative]
İyi, Kötü ve Sevimli
Sevimli hayvanları sıkma veya ısırma içgüdümüz nasıl açıklanabilir?
Bazı kişilerde, güçlü duygunun ardından “karşıt duygu olarak tanımlanabilecek bir ifade biçimi geliyor,” diye açıklıyor Aragon.
“Yani sevinç gözyaşları, sinirli gülüş ya da dayanılmaz derecede sevimli bulduğunuz bir şeyi sıkma durumları yaşanabiliyor.” Ve hatta bu sıkıp hırpalamak istediğiniz şey normalde sarılıp korumak isteyeceğiniz bir hayvan bile olabiliyor.
Bu ikincil reaksiyon, ilk hissedilen fazla güçlü duyguyu “karıştırıp” etkisini azaltıyor ve böylece kişinin dengesini bulmasını sağlıyor olabilir.
Araştırma, art arda gelen pozitif ve negatif reaksiyon gösteren kişilerde duygusal dengeye yeniden kavuşma sürecinin çok daha hızlı olduğunu gösteriyor.
Keşfedin: Pek sevimli İli pikası yeniden keşfedildi.
Ve eğer sevimli bir şeyin bakıcılığını yapıyorsanız bu durum önemli.
“Çünkü kişinin duygu yoğunluğunu kontrol altına almasına neden oluyor muhtemelen. Bu ifade biçimleri, hayvan veya çocuk bakan kişinin onlara gereğine uygun olarak davranmasını sağlıyor,” diyor Aragon.