Yukarıdaki illüstrasyonda, Therizinosaurus (sağda) genç bir Tarbosaurus’un önünü kesmek için ormandan çıkıyor.
Kretase devri dinozorlarının ürkütücü pençeleri olabilir ama bu konuda dev armadilloyu geçmek o kadar kolay değil.
Yılbaşı hediyenizi böyle pençelerle açmak hoşunuza gider miydi?
Therizinosaurus’un, Edward Makas Eller’in ürkütücü parmakları gibi aşağı sarkan muhtemelen bir metrelik pençeleri, tüm zamanların en uzun pençesi olarak kabul ediliyor.
“Tırpan kertenkele” lakabıyla anılan dinozor, 70-75 milyon yıl kadar önceki Kretase devrinin geç dönemlerinde şimdiki Orta Asya’da yaşamıştı.
İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi paleobiyoloji uzmanı Mark Witton, et parçalamak için kusursuz pençelere sahip olan Therizinosaurus’un muhtemelen bir otobur olduğunu, ellerini savunma ve bitkileri yakalama amacıyla kullandığını söylüyor yolladığı e-postada. Ama eski çağlarda yaşamış bu canlı hâlâ biraz gizemli.
Pençe dendi mi Therizinosaurus tartışmasız bir kral. “Daha uzun pençeli bir başka hayvan düşünemiyorum,” diyor Witton.
Ancak ortada bir beden olmadan, bilim insanlarının pençe-beden oranını hesaplamaları ve böylece pençelerin büyüklüğünü net bir şekilde bilmeleri mümkün değil.
Elde Beden Yok
Kanada’daki Alberta Üniversitesi dinozor paleobiyolojisi uzmanı Phillip Currie “Therizinosaurus’daki en büyük sorun, elimizde pençe uzunluğunun bedene oranı için temel alacak bir iskelet olmaması,” diyor yolladığı e-postada.
“Yasadışı olarak bulunmuş bir iskelet, Therizinosaurus’un Tarbosaurus’dan daha uzun olmadığını gösteriyor.” Tarbosaurus, iki bacaklılar arasında yer alan, uzaktan akraba bir başka iri dinozor.
Farklı tahminlere göre 10 ile 12 metre arasında olduğu varsayılan Tarbosaurus ile yapılan karşılaştırmanın işe yaradığını söylüyor Currie. Çünkü iki hayvan aynı uyluk boyutuna sahip ve aynı bölgede yaşamışlar.
Bilim insanları Therizinosaurus için farklı pençe boyutları veriyor. Örneğin Proceedings of the Royal Society B’de 2014 yılında yayımlanan bir araştırmada, Therizinosaurus‘un pençe boyutu yarım metre olarak tahmin ediliyordu. Tahminlerden ortaya çıkan pençe-beden oranları aslında birbirine yakın.
Therizinosaurus’un, Tarbosaurus’la aynı boyda ve 1 metrelik pençeleri olduğunu var sayarsak, yüzde 8,2 ila 10 arası bir pençe-beden oranı ortaya çıkıyor.
Bu tahminlere göre, şu anda yaşayan en uzun pençeli hayvan olan dev armadillo, en azından pençe-vücut oranı kategorisinde Kretase devrinin Freddy Krueger’ını pençe yarışında geçiyor.
Armadillonun pençe-beden oranı ise, 90 santimlik bedeni ve 20 santimlik pençe uzunluğuyla yüzde 22 gibi yüksek bir rakama ulaşıyor.
Modern Aile
Eski zamanlarda yaşamış dikkat çekici pençeli bir başka canlı da, yer tembel hayvanı. Witton bu hayvanların “pençelerini büyük bitkileri kontrol etmede ve çukur kazmada kullandığını” söylüyor.
Kuzey Dakota’da bulunan 12 bin yıllık Jefferson yer tembel hayvanı fosilinin 2-3 metrelik bir bedeni ve 16,5 santim uzunlukta pençeleri var. Yani pençelerin bedene oranı yüzde 5,6 ila 8 arasında seyrediyor.
Günümüzdeki üç ve iki parmaklı tembel hayvanlarda ise bu oran, sırasıyla yüzde 17 ve yüzde 14 olarak saptanmış.
Bu oran tahminlerine bakıldığında modern hayvanlar, dinozorlardan pençe farkıyla önde.